Zelfstandigheid vergunninghouders vergroten

De overheidspilot Z-route (zelfstandigheidsroute) is op 1 september door de gemeenten Best en Nuenen in samenwerking met WSD en de gemeenten Son en Breugel en Oirschot gestart. De Z-route is een inburgeringstraject voor vergunninghouders bij wie is vastgesteld dat zij zeer veel moeite zullen hebben met het leren van de Nederlandse taal. Het traject is afgestemd op hun taalvaardigheid en sluit aan bij hun persoonlijke integratiedoelen.

De Z-route is een van de zes pilots die de overheid uitvoert ter voorbereiding op de nieuwe inburgeringswet die op 1 juli 2021 ingaat. Tijdens de vormgeving van het wetsvoorstel is een centrale plaats ingeruimd voor experimenten rondom onderdelen waar minder praktijkervaring mee is. In het huidige systeem worden mensen met een lage taalvaardigheid vaak ontheven van de inburgeringsplicht op basis van aantoonbare geleverde inspanningen. De Z-route is bedoeld om deze inburgeraars een betekenisvol traject te bieden met activiteiten die aansluiten bij hun persoonlijke integratiedoelen. Er wordt gestreefd naar beheersing van de Nederlandse taal op (ten minste) A1-niveau, inburgering, zelfredzaamheid in de samenleving en participatie.

De gemeenten Best en Nuenen zijn kartrekkers van de pilot in Zuidoost-Brabant. WSD verzorgt de lessen in het programma en ook vanuit de gemeenten Son en Breugel en Oirschot nemen vergunninghouders deel aan de pilot. In totaal zijn er achttien vergunninghouders (verdeeld over twee locaties in Best en Son en Breugel). Zij zullen in 40 weken een traject volgen dat aansluit bij hun belevingswereld en gebruik maakt van een lesmethodiek voor laaggeletterden. Zij volgen eerst drie dagdelen taalles en een dag training. Vanaf 5 oktober start hun taalstage waarin ze met een taalbuddie de Nederlandse taal op de werkvloer leren.

Transparante samenwerking

Lisa Boons, beleidsadviseur van de gemeente Best, heeft de pilot samen met de projectleider van WSD voorbereid. WSD had al ervaring met het geven van actieve taallessen aan laaggeletterde vergunninghouders (TaalDoen). Deze ervaringen waren een belangrijk element om de pilot aan de gemeente en WSD te gunnen. Lisa Boons: “Na de gunning hebben we vanaf het eerste moment met een projectteam van de gemeenten Best en Nuenen en WSD gewerkt. De openheid en transparantie naar elkaar heeft er in de voorbereiding al voor gezorgd dat we de pilot goed neer hebben kunnen zetten.”

Het projectteam boog zich in eerste instantie over de beleidsmatige elementen uit het project. “Later is ook de uitvoering bij de voorbereiding betrokken. De klantmanagers re-integratie en vluchtelingenwerk hebben de kandidaten voor elke gemeente geworven. Daarvoor hebben we gezocht naar een vergelijkbare doelgroep als de doelgroep die in de toekomst voor de z-route in aanmerking komt. We zijn nu uitgekomen bij vergunninghouders die vrijgesteld zijn van inburgering en die afhankelijk zijn van een uitkering. De yalla!coaches hebben de intakes gedaan en zijn betrokken geweest bij de informatieavonden.” De komende weken heeft het projectteam nog dagelijks contact met elkaar om ervoor te zorgen dat de pilot goed land/geïmplementeerd wordt. Daarna verwacht Lisa dat de mate van contact wat afneemt op beleidsniveau, maar dat het contact tussen yalla!coaches, trainers, klantmanagers, vluchtelingenwerk en andere betrokkenen op casus- en uitvoerend niveau hoog blijft. “Ik ben heel benieuwd wat we gaan leren en welke inzichten we op gaan doen zowel in onze eigen pilot als die van de andere partijen die met de z-route experimenteren.”

Input voor de nieuwe inburgeringswet

De ervaringen die de gemeenten en WSD opdoen met de trajecten nemen zij mee naar de leercirkels die de overheid organiseert. Daar worden de ervaringen gedeeld met de andere gemeenten in het land die de pilot Z-route uitvoeren. Zo kunnen de gemeenten van elkaar leren en hun trajecten verbeteren en het geeft de overheid belangrijke input voor het vormen van het wetsvoorstel voor de nieuwe inburgeringswet. De pilot loopt tot eind mei 2021.