Banenafspraak, participatiewet en quotum: hoe zit het precies?

Werkgevers en de Nederlandse overheid willen zich samen inzetten om iedere Nederlandse inwoner onderdeel te laten zijn van de samenleving. Toch zitten nog veel mensen ongewenst thuis met een uitkering of in de bijstand. Door bijvoorbeeld een fysieke of psychische aandoening kunnen zij niet voldoende verdienen om te voorzien in hun levensonderhoud. En dat terwijl ze zelf wel graag aan de slag willen en ook werkgevers op zoek zijn naar nieuwe krachten. Daarom is de Banenafspraak in het leven geroepen. Wat is deze afspraak precies? Hoe verhoudt dit zich tot de Participatiewet? En wat is de quotumregeling? We leggen het je uit in deze blog!

De Banenafspraak uitgelegd

De Banenafspraak is een afspraak tussen de overheid, werkgeversorganisaties en vakbonden. Het doel is om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans te bieden op de arbeidsmarkt en om in 2026 in totaal 125.000 extra banen te hebben gerealiseerd voor deze doelgroep. 100.000 daarvan komen beschikbaar bij de reguliere werkgevers, de overheid heeft 25.000 banen beloofd.

Sinds de start van de Banenafspraak zijn er inmiddels ruim 80.000 extra banen gerealiseerd.

Voor welke werkgevers geldt de banenafspraak?

De Banenafspraak geldt voor alle Nederlandse werkgevers. Iedereen, ongeacht de grootte van je bedrijf of de branche, wordt dus verplicht gesteld om zich in te zetten om extra banen voor deze doelgroep te realiseren. Voor ieder bedrijf zijn dan ook diverse subsidies en (financiële) voordelen van toepassing. Echter gelden alleen voor overheidswerkgevers met meer dan 25 medewerkers consequenties wanneer de doelen niet gehaald worden. Dan treedt namelijk de quotumregeling in werking. Voor werkgevers in de sectormarkt geldt deze quotumregeling vooralsnog niet. Dit leggen we verderop in dit artikel verder uit.

Voor welke werknemers geldt de Banenafspraak?

De doelgroep voor de Banenafspraak zijn mensen met een arbeidsbeperking. Zij worden opgenomen in het doelgroepregister. Dit zijn bijvoorbeeld:

• Mensen die onder de Participatiewet vallen en niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen
• Schoolverlaters van het vso en het praktijkonderwijs
• Mensen met een verminderde loonwaarde (als dat is gebleken uit een loonwaardeonderzoek)
• Mensen met een Wsw-indicatie
• Wajongers met een arbeidsvermogen
• Mensen met een indicatie voor de WIA

Wat is de Participatiewet?

De Banenafspraak is dus onderdeel van de Participatiewet. De Participatiewet geldt sinds 2015 en heeft als doel om meer mensen, ook mensen met een arbeidsbeperking, aan de slag te krijgen. Het uitgangspunt van de Participatiewet is dat iedereen naar vermogen deelneemt aan de samenleving en zoveel mogelijk in het eigen onderhoud kan voorzien. Door de wet wordt de gemeente verantwoordelijk voor mensen met arbeidsvermogen die ondersteuning nodig hebben bij het vinden van passend werk. Gemeenten krijgen hierdoor een verscheidenheid aan verantwoordelijkheden en bevoegdheden.

Wat is de quotumregeling?

En dan heb je nog de quotumregeling. Deze is verbonden aan de Banenafspraak. De quotumregeling houdt in dat werkgevers vanaf een bepaald aantal werknemers verplicht worden gesteld om een vastgesteld percentage hiervan aan arbeidsplaatsen aan te bieden aan mensen met een arbeidsbeperking. Dit percentage ligt momenteel tussen de 2 en 3 procent, maar wordt ieder jaar herzien. Als werkgevers de aantallen banen van de Banenafspraak in een jaar niet realiseren, kan de quotumregeling geactiveerd worden. Als de werkgevers de afgesproken aantallen banen elk jaar realiseren, blijft de banenafspraak gelden, en wordt de quotumregeling niet geactiveerd.

De marktwerkgevers hebben de afgesproken aantallen vooralsnog gehaald. Voor de marktsector is de dus nog niet quotumregeling niet geactiveerd.

Daarnaast geldt: op dit moment is de quotumheffing opgeschort omdat het huidige systeem voor de quotumheffing niet uitvoerbaar is. Onlangs is opgesteld dat de opschorting van de quotumheffing verlengd is tot het moment waarop een nieuw in te voeren quotumregeling in werking gaat treden. De verlenging geldt tot uiterlijk 1 januari 2026.

Aan de slag als werkgever

Wil jij je steentje bijdragen aan een inclusieve samenleving? Het creëren van banen en daarmee het aannemen van personeel met een arbeidsbeperking heeft voordelen. Door je te committeren aan de Banenafspraak draag je niet alleen bij aan inclusiviteit of verbeter je je werkgeversimago, bovendien kun je je werkzaamheden efficiënter inrichten en kom je in aanmerking voor diverse subsidies of tegemoetkomingen. Advies nodig? De arbeidsexperts van WSD denken graag met je mee over de mogelijkheden binnen jouw organisatie! Neem contact met ons op!